سلام دوستان
اگه گوشی اندرویدی دارید و تا حالا توی تنظیمات Safety & emergency گشت‌وگذار نکردید، یه گزینه خیلی مهم رو از دست دادید: Earthquake Alerts
این سیستم از سال ۲۰۲۰ توسط گوگل راه‌اندازی شده و الان یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های تشخیص زلزله دنیا رو تشکیل می‌ده، بدون اینکه نیاز به هیچ دستگاه اضافی داشته باشه.
چطور کار می‌کنه؟
هر گوشی اندرویدی که حداقل Android ۵ داشته باشه و شتاب‌سنجش (accelerometer) فعال باشه، به صورت مداوم سیگنال خام شتاب‌سنج رو مانیتور می‌کنه. الگوریتم TensorFlow Lite که روی خود دستگاه اجرا می‌شه، به دنبال الگوی موج P (موج فشاری اولیه) می‌گرده. این الگوریتم با دقت بالای ۹۷٪ می‌تونه تشخیص بده که لرزش مشاهده‌شده ناشی از زلزله‌ست یا فقط حرکت عادی کاربر (مثل دویدن، افتادن گوشی و …).
وقتی گوشی تشخیص اولیه بده، فقط چند بایت داده (زمان دقیق، شدت تقریبی و موقعیت تقریبی با دقت چند صد متر) به صورت رمزنگاری‌شده به سرورهای گوگل ارسال می‌شه. گوگل اعهیچ اطلاعات شخصی یا GPS دقیق ارسال نمی‌شه.
سرور مرکزی گوگل در کمتر از ۳۰۰ میلی‌ثانیه داده‌های دریافتی از چندین گوشی در یک منطقه رو تحلیل می‌کنه و با استفاده از الگوریتم‌های مکان‌یابی زلزله (مثل روش‌های مبتنی بر Gauss-Newton یا تکنیک‌های یادگیری ماشینی) مرکز و بزرگی زلزله رو تخمین می‌زنه.
اگر بزرگی تخمینی از آستانه تعیین‌شده بالاتر باشه، هشدار به تمام گوشی‌های اندرویدی در شعاع تأثیر (معمولاً تا چند صد کیلومتر) ارسال می‌شه. زمان بین تشخیص اولیه تا دریافت هشدار در بهترین حالت کمتر از ۵-۱۰ ثانیه‌ست که برای زلزله‌های دورتر می‌تونه تا ۶۰ ثانیه یا بیشتر هم برسه.
وضعیت پوشش جهانی
گوگل این سیستم رو به دو صورت ارائه می‌ده:
- کاملاً یکپارچه با سیستم هشدار ملی (مثل ShakeAlert در آمریکا، EEWS ژاپن، SASMEX مکزیک)
- به صورت مستقل در کشورهایی که سیستم ملی ندارن (مثل ترکیه، اندونزی، فیلیپین، یونان، قزاقستان و …)
در ایران هنوز ادغام رسمی با هیچ سیستم ملی انجام نشده، اما احتمالا به دلیل تراکم بالای گوشی‌های اندرویدی، تشخیص و هشدار به صورت غیررسمی در بسیاری از مناطق شهری فعاله.
چطور فعالش کنیم؟
اندروید ۱۲ به بالا: Settings → Safety & emergency → Earthquake alerts
اگه گزینه رو ندیدید، کافیه توی گوگل سرچ کنید «Earthquake alerts» و مستقیم می‌برتتون تو تنظیمات.
دو حالت داره:
- فقط وقتی اینترنت وصل باشه
- همیشه فعال (حتی آفلاین) – کمی بیشتر باتری مصرف می‌کنه ولی توصیه‌شده‌ست.
منابع رسمی
- صفحه اصلی Android Earthquake Alerts https://www.android.com/safety/physical-safety/
- مقاله فنی گوگل در مورد الگوریتم تشخیص روی دستگاه (۲۰۲۱ + آپدیت ۲۰۲۴) https://blog.google/products/android/earthquake-detection-and-alerts/
- گزارش عملکرد سال ۲۰۲۴ گوگل https://blog.google/products/android/android-earthquake-alerts-expansion/
یه پروژه خیلی جالب که نشون می‌ده چطور می‌شه با ترکیب میلیاردها سنسور ساده، یه سیستم هشدار زلزله جهانی و تقریباً رایگان ساخت.
